Czy jesteś w stanie wyobrazić sobie jak mogłoby wyglądać twoje życie, gdybyś potrafiła bez wyrzutów sumienia już dziś stawiać swoje granice osobiste?
Zanim powiem Ci dlaczego jeszcze nie wyznaczasz swoich granic, pozwól że opowiem Ci, czym są granice osobiste i dlaczego ich potrzebujesz.
Pracując z kobietami, często słyszę: „Chcę mieć w końcu czas dla siebie”, „Jestem wyczerpana”, „Chcę zadbać o siebie”, „Na nic nie ma czasu, a o sobie to już nawet nie wspomnę”, „Wszyscy ciągle czegoś ode mnie chcą”. Brzmi znajomo? Chcesz to zmienić? Jeśli tak, to chcę już na początku uwrażliwić Cię na świadomość tego, że sama decyzja „Chcę to zmienić” nie zmieni niczego. Ile razy zdarzało Ci się podejmować taką decyzję? Być może w ramach postanowień noworocznych, a może po konkretnej kłótni z domownikami. Jeśli nadal czytasz ten wpis, to prawdopodobnie twoje postanowienia, aby nauczyć się stawiać granice spełzły na niczym.
Uważam, że aby nauczyć się w skuteczny sposób komunikować i utrzymywać swoje granice osobiste, aby zadbać o siebie, ważne jest zrozumienie, czym w ogóle są granice. Aby dzięki tej wiedzy pójść krok dalej i uświadomić sobie dlaczego ich nie stawiasz i jak powinnaś to zrobić.
Co to są granice osobiste?
W totalnym uproszczeniu to nasze potrzeby, które pomagają nam czuć się bezpiecznie i komfortowo, ale to również oczekiwania, które mamy względem innych.
Najczęściej to my kobiety mamy problem z jasnym wyznaczaniem swoich granic. Która z nas nie ma tak, że najpierw myśli o dzieciach, partnerze, czy współpracownikach, na końcu pozostawiając siebie? Często żyjemy w poczuciu, że wszystko zrobimy najlepiej. Nie dając szansy innym, aby zrobili to za nas. Takie postrzeganie może prowadzić do przekonania, że problemem jest brak czasu. Myślisz, że jakby ktoś dał Ci tylko dodatkową godzinę — dwie na dobę, to twoje problemy magicznie by zniknęły.
Tu muszę Cię rozczarować. Problemem nie jest, brak czasu, a nieumiejętne zarządzanie swoim czasem i obciążeniem obowiązków, niewyznaczanie priorytetów i nieumiejętność odmowy czy oddelegowania pewnych zadań. Mówię tu zarówno o środowisku zawodowym, jak i prywatnym.
Kiedy dasz sobie szansę, na zrozumienie gdzie przebiegają twoje granice osobiste, jakie są twoje potrzeby, na co się zgadzasz w relacjach a na co nie czy to, że pewne zadania mogą być wykonane przez kogoś innego, to znajdziesz czas dla siebie, a twoje relacje będą oparte na szczerości i szacunku.
Reasumując brak czasu dla siebie, ciągłe życie w pośpiechu, frustracji i przemęczeniu wynika z dwóch czynników.
- Nie potrafisz odmówić, jeśli ktoś prosi Cię o pomoc.
- Nie potrafisz oddelegować pewnych czynności innym twierdząc, że zrobisz coś lepiej, szybciej itp.
Oba te czynniki wynikają z tego, że nie potrafisz wyznaczać swoich granic. A to, że nie potrafisz ich wyznaczać, może wynikać z tego, że nawet sama nie wiesz gdzie one przebiegają.
Pomyśl o tym, jak do tej pory wyglądało twoje życie.
Czy czujesz satysfakcję i zadowolenie z tego ile czasu masz dla siebie?
Podsumowanie — czym są granice?
Granice osobiste to bezpośrednie, jasne i przemyślane komunikaty mówiące czego w danej chwili potrzebujesz, limity chroniące twoje zdrowie, zasoby i bezpieczeństwo. Umiejętność zadbania o swoje granice to jeden z podstawowych elementów samoopieki.
Rodzaje granic osobistych
Istnieje wiele podziałów granic, ja dziś chcę się skupić na podstawowym podziale, który wynika z tego, w jaki sposób oddziałują one na innych.
LUŹNE GRANICE Jeśli posiadasz takie granice, możesz czuć się wyczerpana, niespokojna i przytłoczona. W życiu możesz wchodzić w relacje zbudowane na zależności. Nie potrafisz w asertywny sposób odmówić lub boisz się odmówić, bo szukasz akceptacji. A być może kieruje Tobą lęk przed odrzuceniem, dlatego akceptujesz złe traktowanie innych.
SZTYWNE GRANICE Budowanie takich granic będzie polegało na stawianiu wokół siebie muru. Może to wynikać z tego, że wielokrotnie w przeszłości zostałaś zraniona i aby się chronić nauczyłaś się działać właśnie w ten sposób. Będziesz tworzyła pozorne bezpieczeństwo poprzez stwarzanie niedostępności i trzymanie innych na dystans. Możesz kierować się zasadą, że wszystko jest albo czarne, albo białe. Nie potrafisz poprosić innych o pomoc, czy mówić o swoich uczuciach. To przeciwieństwo luźnych granic, gdzie poziom niezależności będzie ekstremalnie wysoki.
ELASTYCZNE GRANICE Elastyczne granice to zdrowe granice. Polegają na tym, że jesteś świadoma swoich potrzeb. Potrafisz w asertywny i dojrzały emocjonalnie sposób je zakomunikować. Zdrowe granice to granice elastyczne. Mogą być różne w zależności od sytuacji czy osoby, której dotyczą. Osoba stawiająca zdrowe granice ma zdrowy poziom poczucia własnej wartości, potrafi pomagać innym, ale zawsze pamiętając o sobie i swoich potrzebach.
Jedyna osoba, która będzie zła, że stawiasz swoje granice, to ta,
która odnosiła korzyści z tego, że tych granic do tej pory nie posiadałaś.
Dlaczego nie stawiasz zdrowych granic osobistych?
Jeśli zrozumiesz, dlaczego nie wyznaczasz granic, łatwiej będzie ci zmienić swoje myśli i postępowanie. Istnieje kilka powodów, dlaczego tego nie robisz.
WYCHOWYWAŁAŚ SIĘ W DYSFUNKCYJNEJ RODZINIE W takich rodzinach granice albo są zbyt luźne lub zbyt sztywne. Nie ma tam miejsca na asertywną komunikację. A być granice w twojej rodzinie nie były respektowane, a to mogło wpłynąć na to, w jaki sposób postrzegasz siebie. Możesz mieć zaniżone poczucie własnej wartości, a to utrudnia również umiejętne stawianie granic.
NIE ROZUMIESZ, CZYM SĄ GRANICE Jeśli nikt nie powiedział ci, czym są granice osobiste i jak należy je budować, to w dorosłym życiu nie będziesz ich mieć, dopóki nie nauczysz się świadomie ich wyznaczać. Jeżeli twoi rodzice nie potrafili zadbać o swoje granice, sama prawdopodobnie też nie będziesz tego umieć.
NIE ZNASZ SWOICH POTRZEB Jeśli sama nie wiesz, co jest dla ciebie dobre, będziesz miała trudność z komunikowaniem tego w jasny sposób.
CZUJESZ SIĘ WINNA Twoje przekonanie, że stawianie granic jest czymś złym, powoduje, że ich nie wyznaczasz z obawy przed poczuciem winy.
BOISZ SIĘ WYZNACZAĆ GRANICE Powody tego strachu mogą być różne. Często ludzie nie komunikują swoich granic z powodu strachu, że kogoś zranią lub wywołają konflikt, lub odrzucenia czy krytyki. Tu może być pomocna identyfikacja lęków związanych z komunikowaniem granic. Dzięki temu zrozumiesz, co cię powstrzymuje i będziesz mogła to zmienić.
KIERUJĄ TOBĄ NIESŁUŻĄCE CI PRZEKONANIA Sprawdź, czy któreś z tych nie brzmi dla Ciebie znajomo?
- Moje potrzeby nie są najważniejsze.
- Rodzice zawsze mają rację.
- To niegrzeczne sprzeciwiać się starszym.
- Zawsze trzeba być uprzejmym.
- Odmowa jest niegrzeczna.
Dodatkową trudnością może być to, że inni nie respektują twoich granic. Zastanawiałaś się, dlaczego tak się dzieje? Przeczytaj poniższe zdania i zastanów się czy nie ma to miejsca u Ciebie.
- nie wiesz gdzie przebiegają twoje granice
- twoje granice ciągle się zmieniają
- nie jesteś stanowcza i asertywna
- nie znasz swoich potrzeb
- nie respektujesz cudzych granic
- przepraszasz za stawianie granic
- brak Ci konsekwencji
- nie egzekwujesz konsekwencji przekroczenia granicy
- nie określasz jasno i jednoznacznie swoich granic
- pozwalasz na ich przekroczenie
Dlaczego potrzebujesz zdrowych granic osobistych?
- Granice pomogą Ci zachować dobrą kondycję psychiczną i emocjonalną.
- Zbudujesz relacje oparte na szczerości i szacunku.
- Będziesz lepiej zarządzać swoim, życiem, przez co łatwiej będzie Ci osiągnąć zamierzone cele.
- Otaczający Cię ludzie przestaną Cię ranić, bo będą wiedzieć, że tego nie akceptujesz.
- Przestaniesz czuć się winna, że potrzebujesz dla siebie czasu.
- Zwiększy się twoje poczucie własnej wartości.
Na koniec chcę Cię zostawić z dwoma pytaniami do autorefleksji:
Co w przeszłości powstrzymywało cię przed wyznaczaniem granic?
Czego się obawiasz, myśląc o ich komunikowaniu?
Jeśli potrzebujesz więcej wsparcia to polecam Ci mojego e-book’a, który jest biblią jeśli chodzi o naukę stawiania skutecznych granic. A jeśli nie lubisz czytać, to mam również w swojej ofercie webinar, w którym tłumaczę w jaki sposób nauczyć się stawiać swoje granice.
